مدیریت زنجیره تامین SCM چیست؟

مدیریت زنجیره تامین (SCM) تلفیقی از هنر و علم برای بهبود دسترسی به مواد اولیه، تولید محصولات یا خدمات و انتقال آن‌ها به مشتری است.

پنج بخش اصلی مدیریت زنجیره تامین عبارتند از:

۱.  برنامه‌ریزی: بخش استراتژیک SCM که شامل مدیریت منابع برای برآوردن تقاضای مشتری و پیاده‌سازی مقیاس‌هایی برای نظارت بر زنجیره تامین به منظور بهینه‌سازی، کاهش هزینه و تامین کیفیت و ارزش مورد نظر مشتری است.

۲.  منابع: انتخاب تامین‌کنندگان کالا و خدمات مورد نیاز برای تولید، تعیین قیمت‌گذاری، نحوه تحویل و پرداخت، ایجاد مقیاس‌های نظارتی برای بهینه‌سازی ارتباط با آن‌ها و مدیریت انبار شامل دریافت، بازرسی، انتقال مواد به خط تولید و پرداخت به تامین‌کنندگان.

۳.  تولید: برنامه‌ریزی فعالیت‌های تولید، کنترل کیفیت، بسته‌بندی و آماده‌سازی برای ارسال، و اندازه‌گیری سطح کیفیت، خروجی تولید و بهره‌وری نیروی کار.

۴.  ارسال (تدارکات): هماهنگی دریافت سفارشات مشتریان، ایجاد شبکه انبارها و انتخاب روش‌های حمل و نقل و پرداخت.

۵.  ارجاع: ایجاد شبکه‌ای برای مرجوع کردن کالاهای معیوب از طرف مشتریان.

آینده مدیریت زنجیره تامین: روندها، انعطاف‌پذیری و همکاری موثر

وظیفه نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین چیست؟

نرم‌افزارهای SCM بسیار متنوع هستند و هر یک از پنج مرحله اصلی مدیریت زنجیره تامین می‌تواند نرم‌افزار خاص خود را داشته باشد. تجمیع این نرم‌افزارها توسط سازندگان بزرگ با چالش‌هایی روبرو بوده و اتصال آن‌ها به یکدیگر می‌تواند پیچیده باشد.

بهترین روش برای دسته‌بندی نرم‌افزارهای SCM، تقسیم آن‌ها به دو گروه است:

•     نرم‌افزار برنامه‌ریزی زنجیره تامین (SCP): با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی، فرآیندها و کارایی زنجیره را بهبود بخشیده و موجودی انبار را کاهش می‌دهد. دقت این نرم‌افزار به اطلاعات ورودی وابسته است. برای مثال، برای تولیدکنندگان کالاهای مصرفی، نیاز به اطلاعات دقیق در مورد سفارشات مشتریان به خرده‌فروشان، آمار فروش خرده‌فروشان، توان تولید و محل کالا وجود دارد. نرم‌افزارهای SCP برای تمام مراحل زنجیره تامین وجود دارند و ارزشمندترین آن‌ها، نرم‌افزارهای برنامه‌ریزی نیاز مشتریان هستند که میزان تولید مورد نیاز برای رفع تقاضا را مشخص می‌کنند.
•     نرم‌افزار اجرای زنجیره تامین (SCE): برای اتوماسیون بخش‌های مختلف سیستم زنجیره تامین به کار می‌رود و می‌تواند شامل انتقال الکترونیکی سفارشات به تامین‌کنندگان باشد.

شفافیت در زنجیره تامین چیست و چه مزایای دارد؟

آیا نصب نرم‌افزار ERP قبل از SCM ضروری است؟

این موضوع مورد بحث است. در صورت نیاز به نرم‌افزار برنامه‌ریزی زنجیره تامین، وجود نرم‌افزار ERP به دلیل نیاز به اطلاعات متمرکز شده در آن می‌تواند مفید باشد. از نظر تئوری، می‌توان اطلاعات مورد نیاز SCP را از سیستم‌های قدیمی (مانند Excel) تامین کرد، اما در عمل، انتقال دقیق و سریع این اطلاعات از تمام بخش‌های سازمان دشوار است. ERP اطلاعات را در یک بسته واحد نگهداری می‌کند و دسترسی SCP به آخرین اطلاعات را تسهیل می‌کند. بسیاری از مدیران از نصب اولیه ERP قبل از SCP ابراز رضایت کرده‌اند و آن را گامی در جهت نظم بخشیدن به اطلاعات سازمانی می‌دانند. با این حال، با توجه به هزینه و پیچیدگی استقرار ERP، ممکن است فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز SCP بدون نصب ERP نیز امکان‌پذیر باشد.

نرم‌افزارهای SCE وابستگی کمتری به جمع‌آوری دقیق اطلاعات از بخش‌های مختلف سازمان دارند و مستقل از تصمیمات ERP عمل می‌کنند، اما احتمال نیاز به تبادل اطلاعات بین آن‌ها وجود دارد. یکپارچگی نرم‌افزارهای SCE با اینترنت، ERP و SCP بسیار مهم است. برای مثال، ایجاد یک وب‌سایت اختصاصی برای ارتباط با مشتریان و تامین‌کنندگان نیازمند تبادل اطلاعات بین این سیستم‌ها در مورد سفارشات، پرداخت‌ها، وضعیت تولید و تحویل کالا است.

تفاوت EAM و ERP از عملکرد تا بازده

هدف از نصب نرم‌افزار SCM چیست؟

پیش از فراگیر شدن اینترنت، هدف اصلی SCM تقویت پیش‌بینی نیاز مشتریان و تسهیل جریان زنجیره تامین بود. اما اینترنت با هزینه پایین و دسترسی آسان، به همراه استانداردهای ارتباطی جهانی، امکانات گسترده‌ای را فراهم کرده است و امروزه می‌توان زنجیره تامین را به راحتی به زنجیره ارزش تبدیل کرد.

چه موانعی بر سر راه نصب نرم‌افزار SCM وجود دارد؟

•     بدست آوردن اطمینان تامین‌کنندگان و شرکای تجاری: اتوماسیون زنجیره تامین فراتر از مرزهای یک سازمان است و نیازمند تطبیق روش‌های کاری نه تنها کارکنان سازمان، بلکه کارکنان تامین‌کنندگان نیز می‌باشد. تنها شرکت‌های بزرگ و قدرتمند می‌توانند دیگران را به این تغییرات اجبار کنند. برای جلب همکاری شرکای زنجیره تامین، باید انتظارات آن‌ها را برآورده کرد تا همه ذینفعان سود ببرند.
•     مقاومت داخلی در برابر تغییر: قانع کردن افراد داخل سازمان برای استفاده از سیستم‌های جدید SCM به اندازه قانع کردن سازمان‌های دیگر دشوار است. در صورت عدم اقناع کاربران به مزایای سیستم، احتمال دور زدن آن و استفاده از روش‌های قدیمی وجود دارد.
•     اشتباهات اولیه: سیستم‌های SCM جدید بر اساس داده‌هایی که برای آن‌ها برنامه‌ریزی شده‌اند عمل می‌کنند و در ماه‌های اولیه نصب، از روش‌ها، سنت‌ها و تاریخچه عملکرد سازمان آگاه نیستند. برنامه‌ریزان باید توجه داشته باشند که اولین اطلاعات دریافتی از این سیستم‌ها نیاز به بررسی و تعدیل دارند. نمونه‌ای از این مشکل، دریافت یک سفارش غیرعادی بزرگ توسط یک کارخانه تولید قطعات خودرو پس از نصب سیستم پیش‌بینی زنجیره تامین بود که منجر به سفارش غیرمنطقی مواد اولیه شد. این امر نشان می‌دهد که در ابتدا، برنامه‌ریزان باید با احتیاط به داده‌های سیستم اعتماد کنند و تجربیات خود را با دقت رو به رشد سیستم هماهنگ کنند تا از بروز اشتباهات جلوگیری شود و اعتماد کارکنان به سیستم جلب گردد.

فاکتورهای موثر بر قیمت نرم افزار ERP و راهنمای انتخاب بهترین گزینه

بسیاری از بازارهای الکترونیک B2B مجهز به نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین هستند.

آیا استفاده از این سیستم‌ها بهتر است یا تهیه و نصب سیستم خصوصی؟

بازارهای الکترونیک (چند به چند) و سیستم‌های خصوصی (ارتباط سازمان با عناصر زنجیره تامین) با هدف ایجاد مزایده‌ها، مناقصه‌ها و صرفه‌جویی در خرید شکل گرفتند، اما استقبال تولیدکنندگان از آن‌ها محدود بوده است. بسیاری از این وب‌سایت‌ها در حال حاضر به ارائه حداقل کارایی خود، یعنی نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین، تقلیل یافته‌اند. این سایت‌ها می‌توانند منبعی برای شرکت‌هایی باشند که توانایی خرید نرم‌افزارهای SCM را ندارند، اما کیفیت خدمات ارائه شده ممکن است مطلوب نباشد. شرکت‌های بزرگ‌تر معمولاً ارتباطات اختصاصی با شرکای تجاری خود برقرار می‌کنند، اما حتی این شرکت‌ها نیز ممکن است در شرایط خاص از بازارهای الکترونیک عمومی بهره‌مند شوند. ساخت نرم‌افزار خصوصی در صورت وجود راه حل آماده توجیه اقتصادی ندارد.

واقعیت این است که عمق ارتباطات تعریف شده توسط بازارهای الکترونیک عمومی بین عناصر زنجیره تامین بسیار کمتر از ارتباطات خصوصی با چند تامین‌کننده خاص است. بنابراین، بیشتر تصمیم‌گیرندگان از بازارهای الکترونیک عمومی برای ارتباطات عام زنجیره تامین و برای ایجاد ارتباطات عمیق‌تر با عناصر کلیدی، بازار الکترونیک خاص خود را ایجاد می‌کنند.

مدیر زنجیره تامین: نقشی کلیدی در موفقیت سازمان

تصمیمات زنجیره تامین در چه حیطه ای هستند؟

تصمیمات مربوط به مدیریت زنجیره تامین به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: استراتژیک و عملیاتی. تصمیمات استراتژیک معمولاً بلندمدت هستند و سیاست‌های کلی طراحی زنجیره تامین را تعیین می‌کنند. در مقابل، تصمیمات عملیاتی بیشتر بر فعالیت‌های روزمره تمرکز دارند و هدف آن‌ها حرکت موثر و بهینه تولیدات در زنجیره تامین تعریف شده استراتژیک است.